archipelagi:Archipelag Bismarcka (Nowa Brytania 36 514 km²,Nowa Irlandia 8651 km², Wyspy Admiralicji 2098 km²), północną część Wysp Salomona (Bougainville 10 049 km²).
2GOSPODARKA
Papua-Nowa Gwinea jest krajem rolniczo-surowcowym. Barierami gospodarczymi są: niski poziom wykształcenia społeczeństwa, brak wykwalifikowanej siły roboczej i kapitału oraz słabo rozwinięta
infrastruktura.Programy gospodarcze, które obejmują rozwój górnictwa, leśnictwa i hydroenergetyki finansuje się z pomocy zagranicznej (głównie od Australii). Produkt krajowy brutto na osobę
wyniósł w 2016 roku 3700 USD. Przemysł wytwarza 42,8% PKB, usługi 35,7%, rolnictwo 21,5%.
Papua-Nowa Gwinea wydobywa złoto (ze złoża Ok Tedi) w Górach Gwiazd, srebro, rudy miedzi. W 1992 roku rozpoczęto wydobywanie niewielkich ilości ropy naftowej i gazu ziemnego.
Rozwinął się przemysł olejarski, cukrowy, mięsny, drzewny, odzieżowy, papierniczy.
85% ludności czynnej zawodowo pracuje w rolnictwie. W prymitywnych warunkach uprawia się taro, jams, bataty i maniok. W Papui-Nowej Gwinei znajdują się także plantacje kawowca,
palmy kokosowej i palmy olejowej,
trzciny cukrowej, kauczukowca, herbaty, złocienia dalmatyńskiego. W 1990 roku wprowadzono uprawy ryżu. Hoduje się bydło, trzodę chlewną i drób. Poławia się ryby (głównie tuńczyka) i krewetki.
3HISTORIA
Europejczycy pojawili się na terenach dzisiejszej Papui-Nowej Gwinei w XVI w. W 1884 roku wyspy ogłoszono protektoratami Niemiec (część północna – Nowa Gwinea Niemiecka) i Wielkiej Brytanii
(część południowa – Nowa Gwinea Brytyjska).W 1906 roku Australia objęła administrację w brytyjskiej części (nazwanej Terytorium Papui), a w 1914 roku, po wybuchu I wojny światowej,
również w niemieckiej. W 1942 roku wyspy zajęła Japonia. We wrześniu 1945 roku alianci wyparli ostatnie wojska japońskie z wysp. W 1946 roku Terytorium Nowej Gwinei ogłoszono terytorium
powierniczym Organizacji Narodów Zjednoczonych,którym administrowała Australia. W 1949 roku Australia połączyła obie części w jednolite związkowe terytorium zamorskie o nazwie Papua-Nowa Gwinea
W 1951 roku rozpoczęto przekazywanie lokalnym organom zarządzanie sprawami wewnętrznymi.Powołano Radę Ustawodawczą, którą w 1964 roku zastąpiono wybieraną przez mieszkańców wysp
Izbą Zgromadzeń.W grudniu 1973 roku Papua-Nowa Gwinea uzyskała pełną autonomię wewnętrzną, a 16 września 1975 roku ogłosiła niepodległość,przyjęła konstytucję oraz została członkiem Organizacji
Narodów Zjednoczonych i brytyjskiej Wspólnoty Narodów.Pierwszym premierem Papui-Nowej Gwinei został Michael Somare, który był także głównym inicjatorem niepodległości. W 1980 roku urząd
premiera objął Julius Chan. W latach 80. występował konflikt z sąsiednią Indonezjąprzez masowy napływ Papuasów z indonezyjskiej części Nowej Gwinei. Pod koniec lat 80.pojawiły się dążenia
separatystyczne na Wyspie Bougainville’a. Po wprowadzeniu stanu wyjątkowego w 1989 roku na wyspie wybuchła wojna domowa.W wyniku wojny zginęło ok. 20 tys. osób, a gospodarka Papui-Nowej Gwinei
znacznie ucierpiała (m.in. po zamknięciu kopalni miedzi w Panguna). W 1997 roku funkcję gubernatora generalnego objął Silas Atopare.Po zawieszeniu broni w 1998 roku powołano przejściowy organ
administracji wyspy – Ludowy Kongres Bougainville. W 2001 roku Ludowy Kongres Bougainville wynegocjował z rządem stopniowe zwiększanie autonomii wyspy oraz
przeprowadzenie do 2020 roku referendum niepodległościowego. W 2002 roku premierem ponownie został Michael Somare, a w 2004 roku funkcję gubernatora generalnego objął Paulias Matane.
4KLIMAT
Wszystkie regiony Papui-Nowej Gwinei leżą w strefie klimatu równikowego. Występuje piętrowość klimatyczna, powyżej 1500 m n.p.m. panuje górska odmiana klimatu równikowego, a ponad 1800 m n.p.m.
klimat nabiera cech umiarkowanych.Na wysokościach ok. 3000 m n.p.m. klimat przechodzi w wysokogórską strefę.
Z uwagi na ilość opadów związaną z dwoma systemami wiatrów – pasatów i monsunów, wyróżnia się dwie pory roku – porę bardziej wilgotną od grudnia do marca (związaną z monsunem północno-zachodnim),
mniej wilgotną od maja do października (z przewagą wiatrów południowo-wschodnich).Na nizinach średnie maksymalne temperatury roczne wahają się od +30 to +32 °C, a minimalne od +23 and +24 °C.
W partiach górskich temperatura za dnia utrzymuje się powyżej +22 °C bez względu na porę roku,
a w nocy, na wysokości powyżej 2100 m n.p.m.często występują przymrozki.Średnia temperatura dobowa na nizinach to ok. +26 °C, a na wysokości 2500–3000 m — poniżej 10 °C.
5GEOLOGIA
Papua-Nowa Gwinea leży wzdłuż pacyficznego pierścienia ognia (ang. Pacific "Ring of Fire"). Na Nowej Gwinei i kilku sąsiednich wyspach wznosi się wiele czynnych wulkanów, m.in. Ulawun, Rabaul,
Lamington czy Manam. Są to obszary sejsmiczne często nawiedzane przez trzęsienia ziemi[3]. Ostatnie silne trzęsienie ziemi o sile 7° w skali Richtera nawiedziło obszar 17 lipca 1998 roku.
Wywołane przez nie fale tsunami spowodowały śmierć 2,2 tys. osób.
Darmowy hosting zapewnia PRV.PL
(część południowa – Nowa Gwinea Brytyjska).W 1906 roku Australia objęła administrację w brytyjskiej części (nazwanej Terytorium Papui), a w 1914 roku, po wybuchu I wojny światowej,
również w niemieckiej. W 1942 roku wyspy zajęła Japonia. We wrześniu 1945 roku alianci wyparli ostatnie wojska japońskie z wysp. W 1946 roku Terytorium Nowej Gwinei ogłoszono terytorium
powierniczym Organizacji Narodów Zjednoczonych,którym administrowała Australia. W 1949 roku Australia połączyła obie części w jednolite związkowe terytorium zamorskie o nazwie Papua-Nowa Gwinea
W 1951 roku rozpoczęto przekazywanie lokalnym organom zarządzanie sprawami wewnętrznymi.Powołano Radę Ustawodawczą, którą w 1964 roku zastąpiono wybieraną przez mieszkańców wysp
Izbą Zgromadzeń.W grudniu 1973 roku Papua-Nowa Gwinea uzyskała pełną autonomię wewnętrzną, a 16 września 1975 roku ogłosiła niepodległość,przyjęła konstytucję oraz została członkiem Organizacji
Narodów Zjednoczonych i brytyjskiej Wspólnoty Narodów.Pierwszym premierem Papui-Nowej Gwinei został Michael Somare, który był także głównym inicjatorem niepodległości. W 1980 roku urząd
premiera objął Julius Chan. W latach 80. występował konflikt z sąsiednią Indonezjąprzez masowy napływ Papuasów z indonezyjskiej części Nowej Gwinei. Pod koniec lat 80.pojawiły się dążenia
separatystyczne na Wyspie Bougainville’a. Po wprowadzeniu stanu wyjątkowego w 1989 roku na wyspie wybuchła wojna domowa.W wyniku wojny zginęło ok. 20 tys. osób, a gospodarka Papui-Nowej Gwinei
znacznie ucierpiała (m.in. po zamknięciu kopalni miedzi w Panguna). W 1997 roku funkcję gubernatora generalnego objął Silas Atopare.Po zawieszeniu broni w 1998 roku powołano przejściowy organ
administracji wyspy – Ludowy Kongres Bougainville. W 2001 roku Ludowy Kongres Bougainville wynegocjował z rządem stopniowe zwiększanie autonomii wyspy oraz
przeprowadzenie do 2020 roku referendum niepodległościowego. W 2002 roku premierem ponownie został Michael Somare, a w 2004 roku funkcję gubernatora generalnego objął Paulias Matane.
4KLIMAT
Wszystkie regiony Papui-Nowej Gwinei leżą w strefie klimatu równikowego. Występuje piętrowość klimatyczna, powyżej 1500 m n.p.m. panuje górska odmiana klimatu równikowego, a ponad 1800 m n.p.m.
klimat nabiera cech umiarkowanych.Na wysokościach ok. 3000 m n.p.m. klimat przechodzi w wysokogórską strefę.
Z uwagi na ilość opadów związaną z dwoma systemami wiatrów – pasatów i monsunów, wyróżnia się dwie pory roku – porę bardziej wilgotną od grudnia do marca (związaną z monsunem północno-zachodnim),
mniej wilgotną od maja do października (z przewagą wiatrów południowo-wschodnich).Na nizinach średnie maksymalne temperatury roczne wahają się od +30 to +32 °C, a minimalne od +23 and +24 °C.
W partiach górskich temperatura za dnia utrzymuje się powyżej +22 °C bez względu na porę roku,
a w nocy, na wysokości powyżej 2100 m n.p.m.często występują przymrozki.Średnia temperatura dobowa na nizinach to ok. +26 °C, a na wysokości 2500–3000 m — poniżej 10 °C.
5GEOLOGIA
Papua-Nowa Gwinea leży wzdłuż pacyficznego pierścienia ognia (ang. Pacific "Ring of Fire"). Na Nowej Gwinei i kilku sąsiednich wyspach wznosi się wiele czynnych wulkanów, m.in. Ulawun, Rabaul,
Lamington czy Manam. Są to obszary sejsmiczne często nawiedzane przez trzęsienia ziemi[3]. Ostatnie silne trzęsienie ziemi o sile 7° w skali Richtera nawiedziło obszar 17 lipca 1998 roku.
Wywołane przez nie fale tsunami spowodowały śmierć 2,2 tys. osób.
Darmowy hosting zapewnia PRV.PL
Lamington czy Manam. Są to obszary sejsmiczne często nawiedzane przez trzęsienia ziemi[3]. Ostatnie silne trzęsienie ziemi o sile 7° w skali Richtera nawiedziło obszar 17 lipca 1998 roku.
Wywołane przez nie fale tsunami spowodowały śmierć 2,2 tys. osób.